Thi hành án phạt tù là việc cơ quan thi hành án hình sự thực hiện các biện pháp cưỡng chế buộc những người bị kết án tù có thời hạn, tù chung thân chấp hành hình phạt tại trại giam nhằm trừng phạt theo quy định của pháp luật,  giáo dục họ thành người lương thiện, ngăn ngừa các hành vi ảnh hưởng xấu đến xã hội.

Biện pháp giáo dục cải tạo là việc cơ quan thi hành án hình sự áp dụng các biện pháp giáo dục, rèn luyện đối với người chấp hành án phạt tù để giúp họ sửa chữa sai lầm, nâng cao nhận thức pháp luật, đạo đức, rèn luyện phẩm chất, kỹ năng sống, tạo điều kiện cho họ tái hòa nhập cộng đồng.

Sự khác biệt giữa thi hành án phạt tù và biện pháp giáo dục cải tạo:

• Mục đích:

  • Thi hành án phạt tù: Mục đích chính là trừng phạt người phạm tội.

  • Biện pháp giáo dục cải tạo: Mục đích chính là giáo dục, cải tạo người phạm tội.

• Đối tượng áp dụng:

  • Thi hành án phạt tù: Áp dụng đối với người bị kết án tù.

  • Biện pháp giáo dục cải tạo: Áp dụng đối với người đang chấp hành án phạt tù.

• Nội dung:

  • Thi hành án phạt tù: Bao gồm các biện pháp cưỡng chế như giam giữ, quản lý, giáo dục, rèn luyện, lao động, khám chữa bệnh,...

  • Biện pháp giáo dục cải tạo: Bao gồm các biện pháp giáo dục lý luận chính trị, đạo đức, pháp luật; giáo dục rèn luyện kỹ năng sống; lao động cải tạo; tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao,...

Quy định về thi hành án phạt tù và biện pháp giáo dục cải tạo được quy định chi tiết trong Luật Thi hành án hình sự năm 2019.

Dưới đây là một số điểm cần lưu ý về thi hành án phạt tù và biện pháp giáo dục cải tạo:

• Việc thi hành án phạt tù và biện pháp giáo dục cải tạo phải được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo tính nhân đạo, tiến bộ, phù hợp với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội và nhân thân, nguy cơ tái phạm của người phạm tội.

• Người chấp hành án phạt tù được hưởng các quyền và được bảo đảm các quyền lợi hợp pháp của mình theo quy định của pháp luật.

• Cơ quan thi hành án hình sự có trách nhiệm giáo dục, rèn luyện người chấp hành án phạt tù, giúp họ sửa chữa sai lầm, tái hòa nhập cộng đồng.

Tóm lại, thi hành án phạt tù và biện pháp giáo dục cải tạo là hai biện pháp quan trọng trong công tác xử lý tội phạm, góp phần đảm bảo an ninh trật tự, giáo dục, cải tạo người phạm tội, phòng ngừa chung các hành vi vi phạm pháp luật.